بررسی نقش میانجی عدالت سازمانی ادراک شده در اثر روابط مبادله ای بر طفره روی اجتماعی

در چنددهه­ی گذشته رفتارهای انحرافی از جمله طفره­روی اجتماعی در کانون توجه محققین مطالعات سازمانی قرارگرفته­است. طفره­روی سازمانی به تمایل فرد برای کاهش عامدانه تلاش ذهنی و جسمی خود در حین فعالیت اشاره دارد. نظر به اهمیت نقش این رفتارها در عملکرد سازمان، این تحقیق به بررسی دو متغیر سازمانی مؤثر بر آن در سطح بیمارستان­های دولتی اهواز می­پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان درمانی به تعداد 822 نفر بودند که از بین آنها 265 نفر با روش نمونه­گیری طبقه­ای به عنوان نمونه آماری انتخاب و اطلاعات موردنیاز با بهره­گیری از پرسشنامه­های عدالت ادراک­شده نیهوف و مورمان(1993)، مبادله­ی رهبر-عضو لادن و مث لیدن(1998)، مبادله­ی عضو-تیم سیرز(1989) و طفره­روی اجتماعی جورج(1992) در بازه زمانی زمستان 97 جمع­آوری شدند. ضریب آلفای ترکیبی بدست آمده برای پرسشنامه­های مذکور به ترتیب برابر با 876/0، 948/0، 939/0 و 925/0 بودند. داده­ها با بهره­گیری از نرم افزارهای SPSS21 و Smart PLS2 تحلیل شدند. تحقیق نشان­داد که روابط مبادله­ای (رابطه رهبر-عضو و عضو-تیم) تاثیر معناداری بر ادراک از عدالت توزیعی و مراوده­ای و طفره­روی اجتماعی دارند. اما صرفاً عدالت توزیعی قادر است اثر رابطه رهبر-عضو بر طفره­روی اجتماعی را بطور معناداری میانجی­گری کند. این امر نشان می­دهد که اعضای درگیر روابط مبادله­ای چنانچه احساس کنند از نظر مادی و اقتصادی کمتر منتفع شده­اند، بیش از سایر اعضاء مبادرت به طفره­روی خواهند نمود.